De vier erfgoedpartijen op de Zaanse Schans (stichting de Zaanse Schans, het Zaans Museum, Museum Zaanse Tijd en vereniging De Zaansche Molen) hebben hun samenwerking geïntensiveerd. Na vaststelling van de Ontwikkelstrategie Zaanse Schans (2020) en goedkeuring van de nieuwe statuten van Stichting de Zaanse Schans evenals de nieuwe governance structuur van de vereniging De Zaansche Molen, is hiermee een basis gelegd voor ‘een vernieuwde samenwerking’. De Zaansche Molen wil samen met de andere erfgoedpartijen op de Schans een invulling gaan geven aan een eigen duurzame exploitatie. Vanwege de onhoudbaarheid van de deelexploitaties van de afzonderlijke erfgoedpartijen, ziet de vereniging een mogelijke oplossing in de inrichting van een werkorganisatie met de andere erfgoedpartijen waarin een gezamenlijk exploitatiemodel wordt ontwikkeld. De vier erfgoedpartijen hebben de gemeente Zaanstad een brief gestuurd waarin wij aangeven graag de samenwerking met de gemeente hierin op te zoeken. Gezien de breedte van de onderwerpen en de gedeelde belangen in het gebied gaat het college graag in op deze uitnodiging om samen met alle partijen op de Zaanse Schans vooruit te kijken.
Los van deze samenwerking speelt de financiële situatie van het Zaans Museum, die de gemeente nijpend noemt en waar het museum met de gemeente een oplossing voor moeten vinden op korte termijn.

De uitwerking van de samenwerking met de erfgoedpartijen en gemeente op inhoud, proces en governance tot een plan van aanpak, zal de komende maanden ambtelijk en bestuurlijk worden opgepakt. Dit proces kent een doorlooptijd tot de Voorjaarsnota in 2024, waarin een integraal en financieel meerjarenperspectief wordt meegenomen in de voorjaarsnota in 2024. De erfgoedpartijen starten het gesprek hierover met de gemeente al op korte termijn. De gemeente heeft hierover gecommuniceerd in de Raadsinformatiebrief van 26 juli 2023.