Op zaterdag 7 december is het precies 50 jaar geleden dat De Zaansche Molen zich eigenaar mag noemen van oliemolen de Zoeker.

De Zoeker heeft altijd een bijzonder plekje binnen de Vereniging gehad, hij stond nl. aan de wieg van de Zaansche Molen. Toen de molen op 26 februari 1925 zwaar werd beschadigd door een windhoos, dreigde sloop. Eigenaar Hooijschuur kon wel zijn brood met de molen verdienen, maar voor onderhoud van de molen bleef er maar weinig over, laat staan voor het herstellen van de stormschade. Op het moment dat er over sloop werd gesproken stond opeens leraar en kunstenaar Frans Mars op. Via een ingezonden brief in de Zaanlander riep hij op tot het oprichten van een vereniging die tot doel had de laatste Zaanse molens te beschermen. De Vereniging kwam er en met steun van de Zaanse bevolking en het bedrijfsleven kon de Zoeker worden hersteld.

Sinds oktober 1950 was de Zoeker eigendom van de toenmalige gemeente Zaandijk. Molenaar was in die tijd Jacob Kit, halverwege de jaren 50 gaf hij het vangtouw door aan ex-buschauffeur Jaap Kaal. Wanneer in de jaren ’60 de nieuwe woonwijk Rooswijk in het Westzijderveld wordt geprojecteerd, komt de Zoeker in de verdrukking. Al vlug wordt er binnen de gemeenteraad gesproken om de molen te verplaatsen naar de Kalverringdijk en in juni 1967 valt het besluit om de molen daadwerkelijk te verplaatsen. In het voorjaar van 1968 beginnen de voorbereidingen. Op het voormalige molenerf van oliemolen de Wind aan de Kalverringdijk werd een nieuwe fundering voor de molen gemaakt. Daarna wordt als eerste de schuur van de molen geplaatst en maken de mannen van molenmakerij Jonker een nieuw onderachtkant. In de nacht van 1 op 2 augustus 1968 vindt de spectaculaire verplaatsing van het molenachtkant en de kap plaats. Met een gigantische kraan werd het molenlijf over de spoorlijn gehesen. Een dieplader verplaatste het achtkant door de straten van Zaandijk en bij de Julianabrug werd het achtkant door middel van een drijvende bok opgepikt en naar zijn nieuwe bestemming gevaren. Deze verplaatsing werd wereldnieuws.

Op zaterdag 7 december 1968, om 12.00 precies werd de Zoeker officieel in bedrijf gesteld door burgemeester Gosse Oosterbaan van Zaandijk. Anderhalf uur eerder werd de Zoeker op het gemeentehuis van Zaandijk overgedragen aan De Zaansche Molen. Het is de negende molen van de Vereniging.

De Zoeker is een van de weinige Zaanse molens die vanaf de bouw in 1672 continue in bedrijf is gebleven. Met de molen wordt dagelijks pinda- en lijnolie geslagen. Het is ook de molen die het meeste draait in Nederland, gemiddeld draait de Zoeker 1,5 miljoen as omwentelingen per jaar, dat zijn 6 miljoen wieken die de stelling passeren. Al 25 jaar beheert en bemaalt molenaar Ruud Nieuwhof de Zoeker met grote passie. Jaarlijks wordt de molen door velen tienduizenden bezoekers van over de gehele wereld bezocht.

Foto: Burgemeester G. Oosterbaan (rechts) opent molen De Zoeker officieel na overdacht aan De Zaansche Molen.