GESCHIEDENIS

Ooit kwam het beste papier uit de Zaanstreek. Van oudsher werd het gebruikt als verpakkingsmateriaal (het blauwe en grauwe papier) en om op te schrijven (het fijne of witpapier). De Schoolmeester is vandaag de dag de enige molen ter wereld die windgemaakt papier vervaardigt.
De eerste papiermolens in de Zaanstreek stammen uit het begin van de 17e eeuw. Lange tijd waren Zaandijker families zoals Honig en Van der Ley met de papierfabricage verbonden. Hun namen zijn onder andere terug te vinden in de watermerken.
De eerste Zaanse papiermolens maakten alleen grauw, blauw basterd en bordpapier, zoals de molen De Schoolmeester dat nog steeds doet. De fabricage van witpapier volgde pas later.
Aan de Zaan werd een aantal belangrijke vindingen gedaan, waaronder de maalbak of zgn. ‘Hollander’. Het principe van het papiermaken bestaat uit het vervezelen van textielafval zoals bijvoorbeeld lompen, oud touw en viswant.
Door gebruik te maken van de maalbak kon men het proces van papiermaken tot een kwart van de tijd beperken en de kwaliteit van het product aanzienlijk verbeteren. Mét succes, want aan het einde van de 17e eeuw telde de Zaanstreek zo’n 40 papiermolens, alle ingericht met twee of drie schepkuipen. De Schoolmeester was sinds 1692 steeds in handen geweest van gelijktijdig één of twee eigenaren, maar vanaf 1 januari 1977 was dit nog in die van één, namelijk Vereniging De Zaansche Molen.

De Schoolmeester maakt Zaansch Bord, een stevig papier in verschillende maten en kleuren. Er worden kaarten mee gemaakt en het wordt gebruikt door boekbinders en kunstenaars.

In juni 2002 werd een 4 jaar durende restauratie afgesloten waarbij de gehele fundering en de houtconstructie van de droogschuur onder handen werden genomen. Dit was de grootste restauratie voor de vereniging tot dusver. De kosten hiervan bedroegen ca. € 450.000,00

Meer geschiedenis

< terug naar alle molens